1η Απριλίου 1955

Ήταν και τότε Απρίλης, ήταν και τότε Άνοιξη! Έχουν βέβαια περάσει 67 ολόκληρα χρόνια από τότε, χρόνια δύσκολα και αιματοβαμμένα! Ήταν ο Απρίλης του 1955, τότε που άρχιζε στο νησί μας ένας μεγάλος αγώνας για να λευτερωθεί επιτέλους η σκλάβα στους Βρετανούς Κύπρος μας.

«Με την βοήθεια του Θεού, με πίστιν εις τον τίμιον αγώνα μας, με τη συμπαράστασιν ολόκληρου του Ελληνισμού και με την βοήθειαν των Κυπρίων, αναλαμβάνομεν τον αγώνα δια την αποτίναξιν του Αγγλικού ζυγού, με σύνθημα εκείνο το οποίον μας κατέλιπαν οι πρόγονοι μας ως ιεράν παρακαταθήκην: «Ή TAN Ή ΕΠΙ ΤΑΣ...»

Με αυτά τα λόγια άρχιζε η πρώτη επαναστατική προκήρυξη της EOKA που κυκλοφορούσε την 1η Απριλίου 1955 σ' ολόκληρη την Κύπρο και καλούσε το λαό σε ένοπλη εξέγερση εναντίον των Άγγλων κατακτητών. Στόχος να απελευθερωθεί η Κύπρος από την πανίσχυρη Βρετανική αυτοκρατορία, που δυνάστευε τότε το νησί και να ενωθεί με τη μητέρα Ελλάδα.

Από τις πρώτες πρωινές ώρες της Πρωταπριλιάς του 1955 ισχυρές εκρήξεις βομβών είχαν συγκλονίσει το νησί. Είχε ανατιναχθεί ο ραδιοσταθμός των Βρετανών, τα
διοικητήρια, αστυνομικοί σταθμοί, δικαστήρια και άλλα κυβερνητικά κτίρια. To σύνθημα για λευτεριά είχε δοθεί και μαζί του άρχισε να ξετυλίγεται το μεγάλο όνειρο: ο πόθος αιώνων για μια πατρίδα ελεύθερη, για να λεφτερωθεί επιτέλους τούτο το νησί και να το διαφεντεύουν οι μόνοι αφέντες του, οι ΄Ελληνες, αυτοί που το ξέρουν και τους ξέρει καλά, εδώ και πάνω από 3 χιλιάδες χρόνια που το κατοικούν.

Είχε βέβαια προηγηθεί η ίδρυση της Εθνικής Οργάνω­σης Κυπρίων Αγωνιστών (EOKA) που είχε αναλάβει να σηκώσει στους ώμους της το βάρος εκείνου του τιτάνιoυ αγώνα.

1955-1959 Τέσσερα χρόνια εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας

Όλοι με μια καρδιά και μια ψυχή τρέχουν να πυκνώσουν τις τάξεις του αγώνα, τον οποίο συντόνιζαν, οργάνωναν και καθοδηγούσαν οι πολιτικός αρχηγός της EOKA Αρχιεπίσκοπος Μακάριος και ο στρατιωτικός αρχηγός της Γεώργιος Γρίβας Διγενής. Οι πόθοι και τα οράματα ήταν κοινά, κοινό και το μέλλον, και ο καθένας είχε τη θέση του: μαθητές, νέοι, μεσήλικες, κορίτσια, άντρες, γυναίκες και παιδιά. Η συνεισφορά όλων υπήρξε πολύτι­μη και μοναδική.

Αξιοθαύμαστη ήταν και η συμμετοχή της Ελληνίδας της Κύπρου, της μάνας, της κόρης, της αδελφής, της Κυπριοπούλας που έδωσε την ψυχή της και στάθηκε μεγά­λη και αγέρωχη σε όλες τις δοκιμασίες. Φιλοξενεί αγωνι­στές, μεταφέρει επιστολές και εκρηκτικά, συμμετέχει σε διαδηλώσεις, φυλακίζεται, βασανίζεται και δίνει ακό­μα και τη ζωή της στο βωμό της ελευθερίας. Προσφέρει τον άντρα και το βλαστάρι της για να δει επιτέλους κα­λύτερες μέρες ο τόπος, για να λευτερωθεί η Πατρίδα.

Οι Άγγλοι χρησιμοποιούν κάθε τρόπο για να κάμψουν το αγωνιστικό φρόνημα του λαού. Επιβάλλουν τα στρα­τιωτικό νόμο, χρησιμοποιούν πρωτοφανή βία, απαγορεύουν την κυκλοφορία στους δρόμους επιβάλλοντας το γνωστό «κέρφιου», συλλαμβάνουν αγωνιστές, ά­ντρες και γυναίκες και τους κλείνουν κατά εκατοντάδες στα κρατητήρια της Ομορφίτας και της Κοκκινοτριμιθιάς. Κλείνουν σχολεία προκηρύσσουν καταζητούμενους, βασανίζουν και εξευτελίζουν, δικάζουν και καταδικά­ζουν, στήνουν ψεύτικες δίκες και οδηγούν ακόμη και α­μούστακα παιδιά στην αγχόνη. Εξορίζουν τον αρχιεπί­σκοπο Μακάριο στις μακρινές Σεϋχέλλες, κυνηγούν πά­νω στα βουνά με μανία τον Διγενή και με άλλα παλληκάρια της EOKA, μα τίποτα δεν καταφέρνουν. Τίποτε δεν μπορεί να λυγίσει το φρόνημα του λαού. Ο αγώνας της EOKA ήταν ένας αγώνας σκληρός, δύσκολος, πολυ­μέτωπος, αιματηρός και τιτάνιος. Ένας αγώνας που τον συνόδεψαν θυσίες ηρώων πολλές και ολοκαυτώματα. Πολλοί οι τόποι της θυσίας: Μαχαιράς, Λιοπέτρι, Δίκωμο, Μερσινάκι... Ατέλειωτη η σειρά των ηρωικών παλικαριών, Αυξεντίου, Μάτσης, Πίττας, Κάρυος, Σαμάρας, Παπακυριακού, Μούσκος, Δράκος, Λένας, Παλληκαρίδης, Καραολής, Δημητρίου και πλήθος άλ­λοι επώνυμοι και ανώνυμοι αγωνιστές. Στις πόλεις, στα βουνά και στην ύπαιθρο τα παλικάρια της EOKA κατα­γράφουν σελίδες άφθαστου ηρωισμού και μεγαλείου.

0 υπέροχος εκείνος αγώνας κράτησε τέσσερα ολόκληρα χρόνια. Τερματίστηκε το Φλεβάρη του 1959 με την υπογραφή των γνωστών συμ­φωνιών της Ζυρίχης και του Λονδίνου, σύμφωνα με τις οποίες η Κύπρος ανακη­ρυσσόταν ανεξάρτητο κράτος. Μετά την υ­πογραφή των συμφωνιών αυτών οι αντάρ­τες της EOKA, τερματίζοντας οριστικά τη δράση τους, κατέβηκαν από τα βουνά, εγκαταλείποντας τα κρησφύγετά τους. Ταυτόχρονα οι Άγγλοι απελευθέρωσαν όλους τους κρατούμενους αγωνιστές. Ένα χρόνο αργότερα στις 15 του Αυγούστου το 1960 τερματιζόταν οριστικά η βρετανική κυ­ριαρχία στην Κύπρο και ιδρυόταν το ανε­ξάρτητο κυπριακό κράτος, η Κυπριακή Δημοκρατία με πρώτο πρόεδρο τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο. Μπορεί βέβαια ο αγώνας της EOKA να μην οδήγησε τελι­κά στην πραγματοποίηση του αρχικού στόχου που ήταν η Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, οδήγησε όμως σί­γουρα στο τέλος της αποικιοκρατίας των Βρετανών και στην ίδρυση της ανεξάρτητης Κυπριακής Δημοκρα­τίας. Και αυτό ήταν μια μεγάλη νίκη του λαού μας, μια μεγάλη νίκη του ελληνισμού.

Από τότε που άρχισε ο αγώνας της EOKA, την Πρωταπριλιά του 1955, έχουν περάσει 67 ολόκληρα χρόνια. Χρόνια δίσεκτα και ταραγμένα, με πληγές βαθιά χαραγ­μένες στο κορμί της πατρίδας. Χρόνια δύσκολα, με ε­ρείπια και καταστροφές πολλές, με ανεκπλήρωτα τα ό­νειρα και αδικαίωτους ακόμη τους αγώνες και τις θυ­σίες του λαού μας.

Με σεβασμό και δέος στεκόμαστε μπροστά στο μεγα­λείο και τη λεβεντιά εκείνου του υπέροχου αγώνα. Με θαυμασμό και δέος υποκλινόμαστε μπροστά στις θυ­σίες του λαού μας και προσκυνούμε ευλαβικά τη μνήμη των ηρωικών εκείνων παλικαριών που τόσο απλόχερα πρόσφεραν τα νιάτα και τη ζωή τους για να λευτερωθεί ο τόπος μας. Θα τους θυμόμαστε πάντα! Θα τους έχου­με πάντα στην καρδιά και το μυαλό μας, πρότυπα αν­δρείας και αρετής!

Πηγή: "Παιδική Χαρά", Μάριος Στυλιανίδης

Πάτησε εδώ για να βρεις περισσότερες πληροφορίες για τον απελευθερωτικό αγώνα του 1955, βιογραφίες των ηρώων και φωτογραφικό υλικό.

Πάτησε εδώ για να παίξεις με ένα κρυπτόλεξο με ήρωες.

Για να κάνεις αντιστοίχιση εικόνων και οναομάτων των ηρώων, πάτησε εδώ.

ΣΠΙΤΙ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ Η ΓΗ

Αυτόχθονες λαοί

αυτόχθων: αυτός που γεννήθηκε και κατοικεί στον ίδιο τόπο με τους προγόνους του, που ούτε ο ίδιος ούτε οι πρόγονοί του ήρθαν από άλλο τόπο· ιθαγενής, ντόπιος

Οι Ινδιάνοι είναι οι ιθαγενείς κάτοικοι της Aμερικής, αλλιώς ονομάζονται Ερυθρόδερμοι.

 Ονομάστηκαν Ινδιάνοι, επειδή αρχικά η Kεντρική Aμερική θεωρήθηκε “Δυτικές Iνδίες”

Το "Μονοπάτι των Δακρύων" των Ινδιάνων Τσερόκι το 1838

Η παρακάτω ιστορία αναφέρεται στο «Μονοπάτι των Δακρύων». Ο Υπολοχαγός John G. Burnett παρευρέθηκε στην απομάκρυνση των Ινδιάνων Τσερόκι από την γη τους το 1838. Το 1890, διηγείται την ιστορία στα παιδιά και τα εγγόνια του.

"…Η απομάκρυνση των Ινδιάνων Τσερόκι από τις πατρογονικές εστίες τους το 1838 με βρήκε νεαρό άντρα στο ξεκίνημα της ζωής μου και απλό στρατιώτη του αμερικανικού στρατού. Έχοντας γνωρίσει πολλούς Ινδιάνους και ξέροντας να μιλώ καλά τη γλώσσα τους, στάλθηκα ως διερμηνέας στο Smoky Mountain τον Μάιο του 1838 και ήμουν μάρτυρας στην εκτέλεση της πιο βάρβαρης διαταγής της πολεμικής ιστορίας της Αμερικής. Είδα αβοήθητους Τσερόκι να συλλαμβάνονται και να σέρνονται μακριά από τις εστίες τους και να οδηγούνται με τις ξιφολόγχες στα ξύλινα οχυρά. Ήταν ένα Οκτωβριανό πρωινό, μέσα στην ψύχρα ενός ψιλόβροχου, η μέρα που τους είδα φορτωμένους σαν κοπάδι ζώων πάνω σε εξακόσιες σαράντα πέντε άμαξες να ξεκινούν το ταξίδι τους προς τη δύση.

Η θλίψη και η λυπηρή επισημότητα αυτού του πρωινού δεν θα μπορέσουν να ξεχαστούν ποτέ. Ο Αρχηγός John Ross είπε την προσευχή και όταν ακούστηκε η σάλπιγγα και οι ρόδες άρχισαν να κυλούν, πολλά από τα παιδιά στάθηκαν στις μύτες των ποδιών τους και κούνησαν τα χέρια τους αποχαιρετώντας τα βουνά τους, όπου ήταν το σπίτι τους, γνωρίζοντας ότι τα άφηναν για πάντα πίσω. Πολλοί από αυτούς τους αβοήθητους ανθρώπους δεν είχαν κουβέρτες και άλλοι είχαν συρθεί ξυπόλυτοι έξω από τα σπίτια τους ..

Το πρωινό της 17ης Νοεμβρίου συναντήσαμε ένα τρομερό χιονόνερο και χιονοθύελλα με θερμοκρασίες ανυπόφορου ψύχους και από εκείνη την ημέρα ώσπου το τέλος του μοιραίου ταξιδιού, την 26η Μαρτίου του 1839, τα μαρτύρια που

υπέστησαν οι Τσερόκι ήταν αβάσταχτα. Το μονοπάτι της εξορίας ήταν το μονοπάτι του θανάτου τους. Έπρεπε να κοιμούνται στις άμαξες και πάνω στο γυμνό έδαφος χωρίς φωτιά. Γνώριζα είκοσι δύο από αυτούς που πέθαναν μέσα σε μια νύχτα λόγω έλλειψης φαρμάκων, κρύου και έκθεσης στο ψύχος.

Ανάμεσα σε αυτούς που απεβίωσαν στη διαδρομή ήταν και η σύζυγος του Αρχηγού John Ross. Αυτή η γυναίκα με την ευγενική καρδιά πέθανε μαρτυρικά όταν έδωσε τη μοναδική της κουβέρτα για να σκεπάσει ένα άρρωστο παιδί. Η ίδια περπατούσε πολύ ελαφρά ντυμένη μέσα στο πυκνό χιονόνερο και την χιονοθύελλα, παθαίνοντας πνευμονία με αποτέλεσμα να πεθάνει τις γαλήνιες ώρες μιας παγερής χειμωνιάτικης νύχτας έχοντας γύρει το κεφάλι της πάνω στην κουβέρτα της σέλας του Υπολοχαγού Gregg.

Ήμουνα επιφυλακή την νύχτα που πέθανε η κα. Ross. Όταν τελείωσε η βάρδια μου τα μεσάνυχτα δεν αποσύρθηκα αλλά έμεινα κοντά στην άμαξα από συμπόνια για τον Αρχηγό Ross και αφού ξημέρωσε, μετά από διαταγή του Λοχαγού McClellan, συμμετείχα σε άγημα για την ταφή των άλλων άτυχων που πέθαναν στην διαδρομή. Το σώμα της θάφτηκε χωρίς φέρετρο σε έναν ρηχό τάφο κοντά στον δρόμο μακριά από τα πατρογονικά της βουνά και η πομπή συνέχισε την θλιβερή της πορεία...

Το μακρύ οδυνηρό ταξίδι προς τα δυτικά τελείωσε την 26η Μαρτίου του 1839 αφήνοντας πίσω του 4.500 σιωπηλούς τάφους από τους πρόποδες των Smoky Mountains ως την περιοχή που είναι γνωστή ως η Ινδιανική επικράτεια στα Δυτικά. Η απληστία της λευκής φυλής ήταν η αιτία για όσα υπέστησαν οι Τσερόκι..."

Πηγή: http://elagaia.blogspot.com/2008/07/1838.html

Η επιστολή του Ινδιάνου Σιάτλ προς τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Φραγκλίνο Πηρς, ο οποίος ζήτησε από τους Ινδιάνους να πουλήσουν τη γη τους στην αμερικανική κυβέρνηση 

Ένα παλιό μήνυμα για το σύγχρονο κόσμο!

Ο Σιάτλ έδωσε τ όνομα του στην περιοχή, ή πήρε ο ίδιος το όνομα της φυλής (Chief Seattle’s) που ζούσε στην περιοχή. Η ομιλία δημοσιεύθηκε το 1887, δηλαδή 33 χρόνια αργότερα από την εκφώνησή, όταν τοπική εφημερίδα ανακάλυψε αδημοσίευτο υλικό από το αρχείο του δόκτορος Σμιθ, που ήταν ο τότε υπουργός ινδιάνικων υποθέσεων της Ουάσιγκτον και απεσταλμένος στην περιοχή για τις διαπραγματεύσεις. Δηλαδή, έκανε το παζάρεμα της γης. Η ομιλία εκφωνήθηκε στην τοπική διάλεκτο. Μεταφράστηκε στη γλώσσα των Σινούκ και μετά στα αγγλικά.

Το 1960, το κείμενο «ανακαλύφθηκε» από αρθρογράφους, δημοσιεύθηκε κι έγινε ένα μανιφέστο για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το οικολογικό κίνημα.

 Ο μεγάλος αρχηγός στην Ουάσιγκτον μηνάει* πως θέλει να αγοράσει τη γη μας. O μεγάλος αρχηγός μηνάει ακόμα λόγια φιλικά και καλοθέλητα. Καλοσύνη του, γιατί ξέρομε πως αυτός λίγο τη χρειάζεται αντίστοιχα τη φιλία μας. Την προσφορά του θα τη μελετήσομε, γιατί ξέρομε πως, αν δεν το πράξομε, μπορεί ο λευκός να προφτάσει με τα όπλα και να πάρει τη γη μας.

Πώς μπορείτε να αγοράζετε ή να πουλάτε τον ουρανό - τη ζέστα της γης; Για μας μοιάζει παράξενο. Η δροσιά του αγέρα ή το άφρισμα του νερού ωστόσο δε μας ανήκουν. Πώς μπορείτε να τα αγοράσετε από μας; Κάθε μέρος της γης αυτής είναι ιερό για το λαό μου. Κάθε αστραφτερή πευκοβελόνα, κάθε αμμούδα στις ακρογιαλιές, κάθε θολούρα στο σκοτεινό δάσος, κάθε ξέφωτο και κάθε ζουζούνι που ζουζουνίζει είναι, στη μνήμη και στην πείρα του λαού μου, ιερό.

Ξέρομε πως ο λευκός δεν καταλαβαίνει τους τρόπους μας. Τα μέρη της γης, το ένα με το άλλο, δεν κάνουν γι' αυτόν διαφορά, γιατί είναι ένας ξένος που φτάνει τη νύχτα και παίρνει από τη γη όλα όσα τού χρειάζονται. Η γη δεν είναι αδερφός του, αλλά εχθρός που πρέπει να τον καταχτήσει, και αφού τον καταχτήσει, πηγαίνει παρακάτω.

Με το ταμάχι* που έχει θα καταπιεί τη γη και θα αφήσει πίσω του μια έρημο. Η όψη που παρουσιάζουν οι πολιτείες σας, κάνει κακό στα μάτια του ερυθρόδερμου. Όμως αυτό μπορεί και να συμβαίνει επειδή ο ερυθρόδερμος είναι άγριος και δεν καταλαβαίνει.

Αν αποφασίσω και δεχτώ, θα βάλω έναν όρο. Τα ζώα της γης αυτής ο λευκός θα πρέπει να τα μεταχειριστεί σαν αδέρφια του. Τι είναι ο άνθρωπος δίχως τα ζώα; Αν όλα τα ζώα φύγουν από τη μέση, ο άνθρωπος θα πεθάνει από μεγάλη εσωτερική μοναξιά, γιατί όσα συμβαίνουν στα ζώα, τα ίδια συμβαίνουν στον άνθρωπο.

Ένα ξέρομε, που μπορεί μια μέρα ο λευκός να το ανακαλύψει: ο Θεός μας είναι ο ίδιος Θεός. Μπορεί να θαρρείτε πως Εκείνος είναι δικός σας, όπως ζητάτε να γίνει δική σας η γη μας. Αλλά δεν το δυνόσαστε.* Εκείνος είναι Θεός των ανθρώπων. Και το έλεός Του μοιρασμένο απαράλλαχτα σε ερυθρόδερμους και λευκούς. Αυτή η γη Του είναι ακριβή. Όποιος τη βλάφτει, καταφρονάει το Δημιουργό της. Θα περάσουν οι λευκοί - και μπορεί μάλιστα γρηγορότερα από άλλες φυλές. Όταν μαγαρίζεις* συνέχεια το στρώμα σου, κάποια νύχτα θα πλαντάξεις από τις μαγαρισιές σου. Όταν όλα τα βουβάλια σφαχτούν, όταν όλα τα άγρια αλόγατα μερέψουν, όταν την ιερή γωνιά του δάσους τη γιομίσει το ανθρώπινο χνότο και το θέαμα των φουντωμένων λόφων το κηλιδώσουν τα σύρματα του τηλέγραφου με το βουητό τους, τότες πού να βρεις το ρουμάνι;* Πού να βρεις τον αϊτό; Και τι σημαίνει να πεις έχε γεια στο φαρί* σου και στο κυνήγι; Σημαίνει το τέλος της ζωής και την αρχή του θανάτου.

Πουθενά δε βρίσκεται μια ήσυχη γωνιά μέσα στις πολιτείες του λευκού. Πουθενά δε βρίσκεται μια γωνιά να σταθείς να ακούσεις τα φύλλα στα δέντρα την άνοιξη ή το ψιθύρισμα που κάνουν τα ζουζούνια πεταρίζοντας. Όμως μπορεί, επειδή, καταπώς είπα, είμαι άγριος και δεν καταλαβαίνω - μπορεί μονάχα για το λόγο αυτόν ο σαματάς* να ταράζει τα αυτιά μου. Μα τι μένει από τη ζωή, όταν ένας άνθρωπος δεν μπορεί να αφουγκραστεί τη γλυκιά φωνή που βγάνει το νυχτοπούλι ή τα συνακούσματα των βατράχων ολόγυρα σε ένα βάλτο μέσα στη νυχτιά; Ο ερυθρόδερμος προτιμάει το απαλόηχο αγέρι λαγαρισμένο* από την καταμεσήμερη βροχή ή μοσχοβολημένο με το πεύκο. Του ερυθρόδερμου του είναι ακριβός ο αγέρας, γιατί όλα τα πάντα μοιράζονται την ίδια πνοή - τα ζώα, τα δέντρα, οι άνθρωποι. Ο λευκός δε φαίνεται να δίνει προσοχή στον αγέρα που ανασαίνει. Σαν ένας που χαροπολεμάει για μέρες πολλές, δεν οσμίζεται* τίποτα.

Αν ξέραμε, μπορεί να καταλαβαίναμε - αν ξέραμε τα όνειρα του λευκού, τις ελπίδες που περιγράφει στα παιδιά του τις μακριές χειμωνιάτικες νύχτες, τα οράματα που ανάφτει στο μυαλό τους, ώστε ανάλογα να δέονται για την αυριανή. Αλλά εμείς είμαστε άγριοι. Μας είναι κρυφά τα όνειρα του λευκού. Και επειδή μας είναι κρυφά, θα εξακολουθήσομε το δρόμο μας. Αν τα συμφωνήσομε μαζί, θα το πράξομε, για να σιγουρέψομε τις προστατευόμενες περιοχές που μας τάξατε. Εκεί θα ζήσομε, μπορεί, τις μετρημένες μέρες μας καταπώς το θελήσομε. Όταν ο στερνός ερυθρόδερμος λείψει από τη γη, και από τη μνήμη δεν απομείνει παρά ο ίσκιος από ένα σύννεφο που ταξιδεύει στον κάμπο, οι ακρογιαλιές αυτές και τα δάση θα φυλάγουν ακόμα τα πνεύματα του λαού μου - τι* αυτή τη γη την αγαπούν, όπως το βρέφος αγαπάει το χτύπο της μητρικής καρδιάς. Αν σας την πουλήσομε τη γη μας, αγαπήστε την, καθώς την αγαπήσαμε εμείς, φροντίστε την, καθώς τη φροντίσαμε εμείς, κρατήστε ζωντανή στο λογισμό σας τη μνήμη της γης, όπως βρίσκεται τη στιγμή που την παίρνετε, και με όλη σας τη δύναμη, με όλη την τρανή μπόρεσή σας, με όλη την καρδιά σας, διατηρήστε τη για τα τέκνα σας, και αγαπήστε την, καθώς ο Θεός αγαπάει όλους μας. Ένα ξέρομε - ο Θεός σας είναι ο ίδιος Θεός. Η γη Του είναι ακριβή. Ακόμα και ο λευκός δε γίνεται να απαλλαχτεί από την κοινή μοίρα.*

μτφρ. Ζήσιμος Λορεντζάτος

Το Βήμα, 16/1/1977

 Πηγή: Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Β΄Γυμνασίου, ΟΕΔΒ