Το δεκαήμερο της Αποκριάς

Αποκριές ή Σήκωσες ονομάζονται οι διάφορες γιορταστικές εκδηλώσεις του δεκαήμερου που ξεκινά με την Τσικνοπέμπτη και τελειώνει με την Καθαρά Δευτέρα. Στη διάρκεια αυτών των δέκα ημερών επιτρέπεται η κρεατοφαγία και η διασκέδαση και τούτο γιατί, μετά την Καθαρά Δευτέρα, ξεκινά η Σαρακοστή που περιλαμβάνει αυστηρή νηστεία και προσευχή με στόχο τη ψυχική και σωματική προετοιμασία των πιστών για τη μεγάλη γιορτή του Πάσχα. Η λέξη Αποκριά σημαίνει «αποχή από το κρέας».  Παρόμοια είναι επίσης και η έννοια της λέξης  Σήκωση αφού κατά την περίοδο αυτή οι άνθρωποι «σηκώνουν από το τραπέζι τις μη νηστίσιμες τροφές».

Οι Σήκωσες ξεκινούν την Κυριακή της Απόκρεω που ονομάζεται διαφορετικά και «Σήκωση της Κρεατινής», γιατί τα περισσότερα φαγητά που σερβίρονται στο οικογενειακό τραπέζι είναι κρέατα ή παράγωγα του κρέατος. Για την ακρίβεια η κρεατοφαγία ξεκινά από τη «Τσικνοπέμπτη» που λέγεται έτσι, γιατί από τις καπνοδόχους των σπιτιών βγαίνει η «τσίκνα» (μυρωδιά) του ψημένου κρέατος. Σύμφωνα με την Παράδοση πρέπει σε κάθε σπίτι «να τσικνώσει η νησκιά», δηλαδή να ψηθεί στο τζάκι κρέας κυρίως χοιρινό παστό ή λουκάνικα.

Η διασκέδαση και το γλέντι της Σήκωσης συνεχίζονταν και την επόμενη Κυριακή που ήταν περισσότερο γνωστή σαν η «Κυριακή της Τυρινής» επειδή τη μέρα αυτή δεν επιτρέπονταν τα κρέατα αλλά μόνο τα διάφορα παρασκευάσματα του γάλακτος. Στο γιορταστικό τραπέζι κύριο φαγητό ήταν τα μακαρόνια.

Κατά τη διάρκεια του δεκαήμερου ξεχώριζαν ιδιαίτερα τα Παιγνίδια της Σήκωσης και οι Μάσκες, δυο εκδηλώσεις που συνδέονταν άμεσα με το γενικότερο κλίμα της χαράς και της διασκέδασης των ημερών. Οι Μάσκες αποτελούσαν το χαρακτηριστικό γνώρισμα του δεκαήμερου της Αποκριάς. Τα παλιά χρόνια οι μεταμφιεσμένοι μαύριζαν το πρόσωπο με καρβουνιασμένο σιτάρι ή με καπνιά που έπαιρναν από τις κατσαρόλες και τα τηγάνια. Επίσης έβαζαν στο πρόσωπο κουρούκλα ή προβειά ζώου για να μην τους αναγνωρίζουν. Μάσκες γίνονταν συνήθως οι άντρες που συνήθιζαν να ντύνονται γυναίκες φορώντας τις παραδοσιακές γυναικείες ενδυμασίες. Οι γυναίκες σπάνια μεταμφιέζονταν και όταν το έκαναν ντύνονταν, συνήθως, με ανδρικές ενδυμασίες για να μη τις αναγνωρίζουν. Οι Μάσκες περιφέρονταν από σπίτι σε σπίτι, ιδιαίτερα τις μέρες της μεγάλης διασκέδασης     ( Κυριακή της Κρεατινής – Κυριακή της Τυρινής ), και διασκέδαζαν πειράζοντας τους παρευρισκομένους.

Οι εκδηλώσεις του δεκαήμερου της Αποκριάς τέλειωναν την Καθαρά Δευτέρα με τη μεγάλη έξοδο των κατοίκων στα χωράφια  όπου και γινόταν το καθιερωμένο «κόψιμο της μούττης της Σαρακοστής».  Η μέρα αυτή σηματοδοτούσε την έναρξη της σαραντάμερης νηστείας και την προετοιμασία των Χριστιανών για τη μεγάλη γιορτή του Πάσχα. Την Καθαρά Δευτέρα δεν επιτρέπεται η κατανάλωση κρέατος ή τυριού. Επιτρέπονται μόνο τα νηστίσιμα φαγητά καθώς επίσης τα φρούτα και τα λαχανικά.

ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΟ ΤΡΙΩΔΙΟ

(πηγή: http://synathlountes.agonistes.gr/)

Καλύπτει μία μεγάλη, πένθιμη και κατανυκτική περίοδο της εκκλησιαστικής μας ζωής.

Αρχίζει από την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου (Α’ Κυριακή του Τριωδίου) και

τελειώνει το Μέγα Σάββατο. Το καθαυτό Τριώδιο περιλαμβάνει 4 Κυριακές: του

Τελώνου και Φαρισαίου, του Ασώτου, της Απόκρεω και της Τυρινής. Αυτή η πρώτη

περίοδος μας προετοιμάζει για την Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή.

Γιά τόν ἄνθρωπο πού πιστεύει στόν Θεό, Τριώδιο σημαίνει:

• Ἀγώνας μέ χαρά γιά νά γίνω καλύτερος.

• Ἀγώνας μέ συγκεκριμένο στόχο, γιά νά ξεπεράσω ἕνα ἐλάττωμά μου φέτος.

• Ἀγώνας μέ πίστη στήν Πατρική Ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Ἐκεῖνος θά μοῦ δώσει δύναμη νά

ξεπεράσω τίς προσκλήσεις τοῦ κόσμου γιά νά μείνει καθαρή ἡ ψυχή.

• Τώρα στό Τριώδιο ζῶ περισσότερο ὅπως θέλει ὁ Θεός (προσεύχομαι,

ἐκκλησιάζομαι, δείχνω ἀγάπη, εἶμαι ἀληθινός).

Ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστή καί κατ’ ἐπέκταση τό Τριώδιο,στό ὁποῖο ἀνήκει,

ὀνομάζεται «Στάδιο τῶν ἀρετῶν»!

Σάν ἄλλοι ἀθλητές μπαίνουμε στό στίβο

γιά νά κερδίσουμε ἔπαθλα στόν ἀγώνα τῆς ἀρετῆς! Καλό Στάδιο!