ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ

Γιορτή των λουλουδιών

Την 1η Μαΐου γιορτάζουμε την Πρωτομαγιά. Πρόκειται για μια από τις ελάχιστες γιορτές χωρίς θρησκευτικό περιεχόμενο που έχουν διατηρηθεί ως τις μέρες μας. Ίσως είναι κατάλοιπο πανάρχαιων προχριστιανικών δοξασιών που είναι σχετικές με τη γονιμότητα και την καρποφορία της γης. Στον πολιτισμό πολλών ευρωπαϊκών χωρών αυτή τη μέρα συναντούμε κάποιες εκδηλώσεις όπως η έξοδος των ανθρώπων στην ύπαιθρο με συνοδεία χορών και τραγουδιών, το μάζεμα λουλουδιών για να πλεχτούν στεφάνια, τα οποία στη συνέχεια κρεμιούνται σε περίοπτη θέση στα σπίτια.

Στη Σουηδία, την Πρωτομαγιά οι χωρικοί μαζεύουν πράσινα κλαδιά που τα αναρτούν στα σπίτια τους, ενώ τραγουδούν τραγούδια που μιλούν για ευφορία και ευτυχία. Σε χωριά της Γερμανίας την 1η Μαΐου ένα κλαδί στολισμένο με ταινίες (το Maibaum) τοποθετείται στην κεντρική πλατεία και γύρω του στήνονται ξέφρενοι χοροί. Ακόμη εκλέγουν το πιο όμορφο κορίτσι του χωριού ως Βασίλισσα του Μαΐου (Maikonigin), το οποίο και ντύνουν με κάτασπρο φόρεμα.

Ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της Πρωτομαγιάς, το μαγιάτικο κλαδί ή το άνθινο στεφάνι, είναι πιθανόν να έχει τις ρίζες του στην αρχαιότητα. H γιορτή της άνοιξης, η αρχαία Πρωτομαγιά, πήρε σιγά-σιγά επίσημη μορφή. Aπό τις παλαιότερες γιορτές, δημιουργήθηκαν τα Aνθεστήρια, η γιορτή των λουλουδιών. Aυτή ήταν η πρώτη επίσημη γιορτή ανθέων των Eλλήνων. Εγινε πρώτα στην Aθήνα, όπου με μεγαλοπρέπεια βάδιζαν προς τα ιερά πομπές με κανηφόρες, που έφερναν άνθη.

Εργατική Πρωτομαγιά

Ο Μάης δεν είναι μόνο ο μήνας που σφραγίζει την άνοιξη. Είναι επίσης μήνας μνήμης και τιμής για τους αγώνες των ανθρώπων που έδωσαν το αίμα τους και θυσιάστηκαν διεκδικώντας το οχτάωρο και ανθρώπινες συνθήκες εργασίας.

Η Πρωτομαγιά καθιερώθηκε ως μέρα γιορτής της εργατικής τάξης το 1889, από το Διεθνές Εργατικό Συνέδριο του Παρισιού για να τιμήσει τα θύματα της μεγάλης και αιματηρής απεργίας που είχε γίνει στο Σικάγο, 3 χρόνια πριν.

Την 1η Μαΐου του 1886 η Αμερικάνικη Ομοσπονδία Εργασίας οργάνωσε μαζική απεργία στο Σικάγο, που ήταν τότε το μεγαλύτερο βιομηχανικό κέντρο, 350,000 εργάτες από όλη τη χώρα ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα. Η πόλη του Σικάγο κυριολεκτικά παρέλυσε. Όλες οι εταιρίες που δραστηριοποιούνταν στην πόλη αναγκάστηκαν να διακόψουν την λειτουργία τους. Το σύνθημα εκείνης της απεργίας ήταν "8 ώρες δουλειά, 8 ώρες ανάπαυση, 8 ώρες ύπνος". Οι εργάτες διεκδικούσαν το οχτάωρο αλλά οι εργοδότες είχαν αντίθετη γνώμη. Έτσι σε συνεργασία με την αστυνομία, την εθνοφρουρά και τους οπλισμένους μπράβους που είχαν προσλάβει αντέδρασαν έντονα.

Ήταν Σάββατο, οι εργάτες μαζί με τις οικογένειές τους κουβεντιάζοντας και ντυμένοι με τα καλά τους κατευθύνονταν στο χώρο της συγκέντρωσης. Ωστόσο, στους πλαϊνούς δρόμους που θα φιλοξενούσαν τη συγκέντρωση και στις γύρω στέγες των κτιρίων η ατμόσφαιρα είχε γίνει απειλητική. Χιλιάδες αστυνομικοί και ειδικές δυνάμεις του στρατού περίμεναν το σύνθημα για να δράσουν. Λίγο αργότερα όταν η αστυνομία προσπάθησε να διαλύσει βίαια μια ειρηνική συγκέντρωση στην Haymarket Square, μια βόμβα πετάχτηκε προς το μέρος τους τραυματίζοντας περίπου 70 αστυνομικούς. Τότε αυτοί άνοιξαν πυρ προς το πλήθος σκοτώνοντας και τραυματίζοντας δεκάδες. Χωρίς να έχει στοιχεία ως προς την ταυτότητα των δραστών που εκτόξευσαν την βόμβα, η αστυνομία, συλλαμβάνει οχτώ ηγέτες του εργατικού κινήματος.

Το ματωμένο πουκάμισο των εργατών του Σικάγου έγινε σύμβολο πάλης και θυσίας.

Εργατική Πρωτομαγιά στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα η πρώτη διαδήλωση της Πρωτομαγιάς έγινε το 1892 και το 1893 όταν περίπου 2.000 εργαζόμενοι κατέβηκαν στους δρόμους ζητώντας οχτάωρο, Κυριακή αργία και κρατική ασφάλιση στα θύματα εργατικών ατυχημάτων. Η μέρα έχει θεσπιστεί ως αργία και όλες οι υπηρεσίες και οι επιχειρήσεις παραμένουν κλειστές.

Παράλληλα, τον Μάιο του 1936 οι καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης, μετά την απόρριψη των αιτημάτων τους, κατέλαβαν ένα εργοστάσιο και η διαμαρτυρία συνεχίστηκε με συμπαράσταση καπνεργατών από άλλα εργοστάσια. Εναντίον τους κινήθηκε τόσο η αστυνομία όσο και ο στρατός, ενώ κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων έχασαν τη ζωή τους 8 εργάτες από τους πυροβολισμούς χωροφυλάκων.

Πηγή: iefimerida.gr