Διαφήμιση

πηγή: https://atheo.gr/

Η διατροφή των αρχαίων Ελλήνων

Παιδιά, αν πατήσετε στους πιο κάτω συνδέσμους, θα βρείτε υλικό για τη διατροφή των  Ελλήνων και των Κυπρίων στην αρχαιότητα.

https://nutritiouslife.gr/diatrofi-stin-archea-ellada/

https://www.mouseioaianis.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=127&Itemid=96#

https://www.diatrofi.gr/diatrofi-kai-diaita/kathimerini-diatrofi/h-diatrofi-sthn-arxaia-ellada/

http://www.lavyrinthos.gr/?q=node/54

https://www.mixanitouxronou.com.cy/arxaiotita/ti-etrogan-i-archei-kiprii-ti-itan-to-ariston-gevma-pos-magirevan-to-kreas-ke-ti-theorousan-lichoudia-o-sitinos-ke-o-fakinos-artos-ke-to-diasimo-kiprion-nama/

https://helleniculturaldiplomacy.com/%CE%B7-%CE%BA%CE%BF%CF%85%CE%BB%CF%84%CE%BF%CF%8D%CF%81%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CF%83%CF%85%CE%BC%CF%80%CE%BF%CF%83%CE%AF%CE%BF%CF%85-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%AF%CE%B1/

Σύγκριση κλασμάτων

Εξάσκηση στη σειροθέτηση κλασμάτων. Πάτησε εδώ.

Απλά σειροθετήστε τους αριθμούς. Υπάρχουν τρία επίπεδα.

 

Πάτησε κι εδώ για εξάσκηση!

Εσωτερική αύξηση ρημάτων

 

Τι είναι η αύξηση;

 

Όταν κλίνεται ένα ρήμα διαπιστώνουμε ότι σε μερικά ρήματα στον παρατατικό και στον αόριστο προστίθεται στην αρχή του ρήματος ένα επιπλέον γράμμα το έ, (ένα μόρφημα, όπως λέγεται) που το ονομάζουμε αύξηση.

Παρατήρησε προσεκτικά τις παρακάτω εικόνες:

 

 

Από τα παραδείγματα παρατηρούμε ότι:

α) η αύξηση μπαίνει μόνο όταν τονίζεται, π.χ. έπιανα, έπιανες, έπιανε,έπιαναν, ενώ χάνεται όταν δεν τονίζεται, π.χ. πιάναμε, πιάνατε.

 

β) η αύξηση μπαίνει όταν το ρήμα αρχίζει από σύμφωνο (πιάνω), ενώ δεν μπαίνει όταν το ρήμα αρχίζει από φωνήεν ή δίψηφο (αυ, ευ κ.τ.λ.), π.χ. ιδρύω > ίδρυα, εύχομαι > ευχόμουν(α), αισθάνομαι > αισθανόμουν(α).

γ) η αύξηση βρίσκεται στην αρχή του ρήματος (έπιανα, έπιασα) και λέγεται εξωτερική αύξηση. Όταν όμως το ρήμα είναι σύνθετο (καλοπιάνω) η αύξηση μπαίνει ανάμεσα στο α' και β΄ συνθετικό (καλο-έπιανα, καλο-έπιασα). Στην περίπτωση αυτή η αύξηση ονομάζεται εσωτερική αύξηση. Πολλές φορές η εσωτερική αύξηση αυτή χάνεται, για παράδειγμα το ρ. καλοέπιανα, καλοέπιασα μπορούμε να το πούμε και καλόπιανα, καλόπιασα.

Εσωτερική αύξηση παίρνουν και τα ρήματα με πρώτο συνθετικό πρόθεση της αρχαίας, π.χ. γράφω > διαγράφω > διέγραφα, διέγραψα. Στην περίπτωση αυτή το τελευταίο φωνήεν της πρόθεσης συναιρείται με το -έ- της αύξησης. Από τη συναίρεση αυτή υπερισχύει το -έ- της αύξησης.

 

Προσοχή: Η αύξηση μπαίνει μόνο στην οριστική και χάνεται στις άλλες εγκλίσεις. Πολύ συχνά ακούμε αντί του σωστού τύπου της προστακτικής διάγραψε, τον τύπο διέγραψε.

 

Οι εξαιρέσεις

 

Κάθε κανόνας έχει και τις εξαιρέσεις του. Έτσι και με τις αυξήσεις υπάρχουν διάφορες εξαιρέσεις από τον κανόνα. Ας τα δούμε αναλυτικά:

α) ρήματα που αρχίζουν από σύμφωνο

Ενώ είπαμε παραπάνω ότι τα ρήματα που αρχίζουν από σύμφωνο παίρνουν ένα -έ- ως αύξηση, υπάρχουν μερικά ρήματα που παίρνουν -ή- ως αύξηση το. Αυτά είναι τα:

θέλω > ήθελα, ξέρω > ήξερα, πίνω > ήπια, βρίσκω > έβρισκα ή ήβρα (παλιότερος τύπος)

 

β) ρήματα που αρχίζουν από φωνήεν

Ενώ είπαμε παραπάνω ότι τα ρήματα που αρχίζουν από φωνήεν δεν παίρνουν αύξηση, υπάρχουν μερικά ρήματα που παίρνουν. Αυτά είναι:

έχω > είχα, έρχομαι > ήρθα, είμαι > ήμουν και το ρήμα υπάρχω που παίρνει εσωτερικά αύξηση: υπάρχω > υπήρχα.

 

 

 

Πηγή: http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20Nea/auxisi-rim-NE.htm

 

ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ

Τα ρήματα που φανερώνουν προσταγή, παράκληση ή ευχή λέμε ότι βρίσκονται σε έγκλιση προστακτική.

Όταν περιγράφω κάτι ως επιθυμητό/αβέβαιο ή απαιτώ την πραγματοποίησή του, δεν το τοποθετώ σε χρονική βαθμίδα. Έτσι, η υποτακτική και η προστακτική είναι άχρονες εγκλίσεις.

Κλείσε το παράθυρο! (προσταγή)
Δώσε μου το βιβλίο, σε παρακαλώ. (παράκληση)
Πήγαινε στο καλό. (ευχή)

Η προστακτική σχηματίζεται με τον εξακολουθητικό – επαναλαμβανόμενο και με τον συνοπτικό – στιγμιαίο τύπο του ποιού ενεργείας:
 

Η προστακτική έχει δύο πρόσωπα: το β’ πρόσωπο ενικού (εσύ) και το β' πρόσωπο πληθυντικού (εσείς).

Π.χ.:	πρόσωπο	Εξακολουθητική Προστακτική	Συνοπτική Προστακτική
(γράφω)	β’ εν.: β’ πλ.:	γράφε  γράφετε	γράψε   γράψτε
(σκουπίζω)	β’ εν.: β’ πλ.:	σκούπιζε  σκουπίζετε	σκούπισε  σκουπίστε
(αγαπώ)	β’ εν.: β’ πλ.:	αγάπα  αγαπάτε	αγάπησε  αγαπήστε

Σχηματισμός Προστακτικής Αορίστου Ανωμάλων Ρημάτων

Οριστική ενεστώτα	Συνοπτική Προστακτική
	β’ πρόσωπο ενικού	β’ πρόσωπο πληθυντικού
ανεβαίνω κατεβαίνω μπαίνω βγαίνω έρχομαι μένω φεύγω πλένω βρίσκω βλέπω λέω πίνω παίρνω τρώω	ανέβα κατέβα μπες βγες έλα μείνε φύγε πλύνε βρες δες πες πιες πάρε φάε	ανεβείτε κατεβείτε μπείτε βγείτε ελάτε μείνετε φύγετε πλύνετε (πλύντε) βρείτε δείτε πείτε (πέστε) πιείτε πάρτε φάτε

ΠΗΓΗ:  http://users.sch.gr/parantoniou/site/glwssa/grammar_prostaktiki_enestwta_aoristou.html


Τα ρήματα της παθητικής φωνής σχηματίζουν το  β΄ ενικό πρόσωπο της συνοπτικής  προστακτικής σε  –ου  και το β΄ πληθυντικό πρόσωπο σε  –είτε  .

         π.χ.    Οριστική Ενεστώτα:   δένομαι , πλέκομαι, αλείφομαι

 Συνοπτική Προστακτική:  δέσου, πλέξου, αλείψου   (β΄ ενικό πρόσωπο)         

                            δεθείτε, πλεχτείτε, αλειφτείτε   (β΄ πληθυντικό πρόσωπο)

Προσοχή:

        Η συνοπτική προστακτική  των δισύλλαβων ρημάτων της α΄ συζυγίας  (π.χ. λύνω, δένω, γράφω κτλ.) δεν παίρνει αύξηση, όπως η οριστική του αορίστου.

        Το ίδιο, λοιπόν, συμβαίνει και όταν έχουμε σύνθετα ρήματα, με πρώτο συνθετικό κάποια πρόθεση ( π.χ. ανά, κατά, δια, μετά, παρά, από, επί, υπέρ, αντί  κ.ά. )  και δεύτερο ένα δισύλλαβο ρήμα της α΄ συζυγίας  ( π.χ. υπογράφω, παραγράφω, επιβλέπω, μετατρέπω, αναβάλλω  κ.ά. ) . Αυτά, λοιπόν, τα ρήματα,  ενώ στην οριστική του ενεργ. αορίστου παίρνουν αύξηση  ανάμεσα στην πρόθεση  και στο ρήμα (εσωτερική αύξηση), στην προστακτική δεν παίρνουν αύξηση.

             Π.χ.                                Οριστική                Προστακτική

                            Αόριστος                έγραψε                        γράψε

                                                       υπέγραψε                    υπόγραψε