Το κείµενο "Πρέπει να φανώ γενναίος" παρουσιάζει ένα περιστατικό από τη ζωή του µικρού Νικόλα, του πολύ γνωστού ήρωα βιβλίων για παιδιά.
Ο μικρός Νικόλας είναι
δημιούργημα του σεναριογράφου Ρενέ Γκοσινί και του σκιτσογράφου Ζαν Ζακ
Σανπέ . Είναι ο κεντρικός ήρωας της σειράς βιβλίων "Οι περιπέτειες του
μικρού Νικόλα", ένα αθώο και χαριτωμένο παιδάκι που ζει με την
οικογένειά του και τους φίλους του σε κάποια πόλη της Γαλλίας τη
δεκαετία του 1950.
Οι ιστορίες δημοσιεύτηκαν
την περίοδο 1956-1964, αρχικά στη βελγική εφημερίδα Le Mystique και
αργότερα (από το 1959) στις γαλλικές Sud Ouest και Pilot.
ΣΥΝΔΕΣΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ
Ασύνδετο σχήμα
Πολλές φορές, όταν μιλάμε και θέλουμε να μεταδώσουμε
μια πληροφορία γρήγορα, λέμε τις προτάσεις τη μια αμέσως μετά την άλλη,
π.χ.
Ο Γιώργος πλύθηκε, ντύθηκε.
Στο παράδειγμα υπάρχουν δυο προτάσεις, αφού υπάρχουν
δύο ρήματα. Η κάθε πρόταση μπαίνει δίπλα στην άλλη. Δεν υπάρχει κάποια
λέξη που να τις ενώνει. Χωρίζονται μεταξύ τους με κόμμα.
Αυτός ο τρόπος σύνδεσης λέγεται ασύνδετο σχήμα.
Παρατακτική σύνδεση
Το προηγούμενο παράδειγμα [Ο Γιώργος πλύθηκε], [ντύθηκε] μπορούμε να το πούμε και με άλλο τρόπο, π.χ.
Ο Γιώργος πλύθηκε και ντύθηκε.
Στο παράδειγμα υπάρχουν πάλι δύο προτάσεις. Η πρώτη όμως και η δεύτερη τώρα ενώνονται με το
και. Συνδέονται δηλαδή με μια λέξη που λέγεται σύνδεσμος.
Παρατακτικοί σύνδεσμοι είναι οι: α)
συμπλεκτικοί, β) διαζευκτικοί ή διαχωριστικοί, γ) αντιθετικοί ή
εναντιωματικοί, δ) επεξηγηματικοί, ε) συμπερασματικοί.
Υποτακτική σύνδεση
Τα προηγούμενα παραδείγματα:
[Ο Γιώργος πλύθηκε], [ντύθηκε] ασύνδετο[Ο Γιώργος πλύθηκε] και [ντύθηκε] παρατακτική σύνδεση
μπορούμε να τα πούμε και με τρίτο τρόπο, πιο σύνθετο, πιο ποικίλο, π.χ.
| [Ο Γιώργος ντύθηκε], | [αφού είχε πλυθεί.] |
| 1η πρόταση | 2η πρόταση |
Στο παράδειγμα
υπάρχουν πάλι οι δύο προτάσεις. Τώρα όμως τα πράγματα αλλάζουν. Οι δύο
προτάσεις δεν είναι ισοδύναμες. Η πρόταση που "κουβαλάει" το κυρίως
νόημα είναι η πρώτη, η κύρια.
Ας δούμε άλλο ένα παράδειγμα:
| Θέλω | να φάω, | γιατί πεινάω |
| 1η πρ. | 2η πρ. | 3η πρ. |
Στο παράδειγμα υπάρχουν τρεις προτάσεις. Η πρώτη Θέλω
είναι η κύρια, η πρόταση που "κουβαλάει" το κυρίως νόημα. Η δεύτερη πρόταση
να φάω υποτάσσεται στην πρώτη και είναι δευτερεύουσα. Η τρίτη πρόταση
γιατί πεινάω είναι κι αυτή δευτερεύουσα, υποτάσσεται όμως στην προηγούμενη
δευτερεύουσα (να φάω).
| Ασύνδετο σχήμα | πρόταση, πρόταση, πρόταση, πρόταση |
Παρατακτική σύνδεση
|
πρόταση παρατακτικός σύνδεσμος πρόταση παρατακτικός σύνδεσμος πρόταση |
Υποτακτική σύνδεση
|
κπ υποτακτικός σύνδεσμος δπ υποτακτικός σύνδεσμος δπ |
κπ= κύρια πρόταση
δπ= δευτερεύουσα πρόταση
Πηγή: http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/Syndesi-protaseon.htm
